Waterjet, cięcie wodą, co to właściwie znaczy?

Zacznijmy od terminologii. Waterjet, to określenie używane w Stanach Zjednoczonych w odniesieniu zarówno do technologii cięcia wodą, jak i do nazywania samych maszyn tnących oraz czyszczących przy użyciu ultra wysokiego ciśnienia (UHP – ultra high pressure). „Waterjet” w tłumaczeniu z j. angielskiego oznacza dosłownie „strumień wody”. Nie jest to zbyt wygodne w użyciu sformułowanie, stąd w Polsce przyjęło się na maszynę mówić Waterjet, wymawia się [łoterdżet], a na technologię przecinania po prostu „cięcie wodą”. Takiej też terminologii używam na co dzień i będę używał w Akademii. Osobiście stosuję odmianę angielskiego słowa „waterjet” w stylu poglish i odmieniam je przez polskie przypadki (waterjet, waterjetowi, waterjeta itd.) za co zapewne językowi ortodoksi będą mnie krytykować. No trudno, mój blog nie jest dla wszystkich.

Strumień wody przecinający przeźroczyste tworzywo

Często spotykam się z pytaniami w stylu „Jak to jest z tym cięciem wodą, czy to naprawdę woda przecina ten gruby materiał?”

Prawda jest taka, że określenie „ciecie wodą” nie jest pełnym opisem procesu cięcia i w większości przypadków nie powinniśmy go rozumieć dosłownie. Tak na prawdę najczęściej woda jest tylko nośnikiem materiału ściernego, który zostaje przez nią rozpędzony do prędkości zbliżonej do prędkości dźwięku (340,3 m/s), dzięki czemu strumień ścierniwa bez problemów przeciera materiał na swojej drodze, kawałek po kawałku. Garnet, bo tak nazywa się najczęściej używany materiał ścierny, przypomina w wyglądzie piasek, ale jest od niego twardszy oraz ma ostrzejsze krawędzie. Na temat garnetu przygotuję osobny materiał, dlatego nie będę tutaj wdawał się w szczegóły.

Dywan w siedzibie Parlamentu Europejskiego cięty samą wodą

Wracając do określenia „cięcie wodą”, trzeba wspomnieć, że samą wodą tniemy niezmiernie rzadko. Czysty strumień używa się do cięcia bardzo miękkich, cienkich lub nie mogących mieć styczności ze ścierniwem materiałów. Samą wodą przecina się głównie pianki, artykuły spożywcze (np. ciasta, ryby, owoce), wełnę mineralną, cienkie gumy, miękkie drewno, wykładziny, tapicerki samochodów, czy np. papier. Jak widać są to rzadko spotykane zastosowania (głównie w przemyśle). Stąd sformułowanie „cięcie wodą” przyjęło się zarówno jako określenie cięcia ze ścierniwem jak i cięcia samą wodą.

W większości przypadków cięcie wodą odbywa się z domieszką garnetu). Takie cięcie ma wiele określeń naukowych, np. obróbka strumieniowo-ścierna, hydro-ścierna, wodno-ścierna, hydro-abrazyjna, abrasive water-jet (AWJ) itp. Te trudne sformułowania są na co dzień rzadko używane, ale warto wiedzieć o co chodzi. Czasem możesz się z nimi spotkać w moich wypowiedziach. Większość osób z branży używa sformułowań „technologia waterjet” lub „cięcie wodą” mówiąc o cięciu abrazyjnym i tego się trzymajmy.

Uff, kwestię podstawowej nomenklatury mamy już więc za sobą. Zapraszam do przeczytania kolejnego wpisu, gdzie opiszę maszynę do cięcia strumieniem wody oraz proces cięcia.